Psycholoog en gezinstherapeut Hedvig Montgomery helpt je met de opvoeding van je puber in haar recente boek De Pubertijd. Onderdeel van de serie De zeven stappen naar succesvol ouderschap. Het resultaat van tientallen jaren aan onderzoek en praktijkervaring. Zie het als de moderne opvoedbijbel. Lees hier haar inside information over succesvol ouderschap!

Wat is veruit de meest gemaakte fout in het opvoeden van kinderen?

‘Te denken dat je kinderen zich misdragen om jou als ouder te irriteren of uit te dagen. Kinderen misdragen zich, omdat ze nog geen controle hebben over hun emotionele leven. Dus de meest voorkomende fout is dat ouders denken dat het om hén gaat. Maar het gaat niet om jullie als ouders, het gaat om je kind of kinderen.’

Wat bedoel je wanneer je zegt; ‘leef niet voor je kinderen, maar mét je kinderen’?

‘Daarmee bedoel ik dat je als ouders niet álles voor je kind moet blijven doen. Van boterhammen smeren tot aan opruimen. Want als je álles doet voor je kind uit liefde, is de boodschap die het kind uiteindelijk krijgt; ik kan het zelf níet. Maar je wilt juist dat je kinderen wéten dat ze het wél zelf kunnen. Geef kinderen de ruimte om dingen zelf te doen en fouten te maken. Accepteer het en stuur bij. Dan leren ze meer en ontwikkelen ze zich tot zelfstandige mensen.’

Wat zijn de grootste verschillen in opvoeding wereldwijd?

‘Die zijn over het algemeen niet heel groot. Echter is de manier waarop we onze kinderen opvoeden in de laatste vijftig jaar enorm veranderd. We weten nu veel meer over de ontwikkeling van kinderen en over wat ze nodig hebben. Het toont dat kinderen veel liefde en fysiek contact nodig hebben en dat zij zich veilig moeten voelen bij je en passend per fase en leeftijd gestimuleerd dienen te worden. Gevoel van veiligheid gaat boven het straffen van kinderen. Je bent ook een heel goede ouder zonder dat je een heel streng en straffend regime voert thuis. Er is een periode geweest dat we dachten dat harde consequenties handhaven in huis is wat een verantwoordelijk ouder doet. Maar een goede ouder ben je wanneer je in staat bent je kind liefde te geven en het te stimuleren. That’s it. Die twee componenten maken goed ouderschap. Om je kinderen te stimuleren moet je ze goed kennen en weten op welke leeftijd ze wat nodig hebben. Je moet dus meegroeien met je kind.’

In Nederland geven wij kinderen vaak zeggenschap in keuzes die gemaakt worden. Dat loopt niet altijd goed af. Hoe kunnen we dit verbeteren?

‘Kijk per leeftijd wat een kind kan begrijpen en kader je vraag of beslissing af. Laat ze kiezen tussen twee opties bijvoorbeeld en stel geen open vragen. Ouder zijn gaat om wéten wat je kind nodig heeft op dat moment, en het kind keuzes geven binnen dat kader. Dus zoek altijd naar hoe je kind onderdeel kan zijn van grote beslissingen maar in het kader waar hij of zij zich competent voelt en bepaal waar ze zeggenschap over mogen hebben.’

Hoe beschermen we onze kinderen van de negatieve invloeden van sociale media?

‘Mijn volgende boek gaat over de invloed van onszelf constant presenteren en gepresenteerd worden. Zelfs volwassenen hebben er moeite mee. Wat betreft kinderen is het heel belangrijk om een zinvol, niet-digitaal leven voor hen te creëren dat niet gaat over likes of meningen van anderen. Ze moeten dingen doen en leren zónder tussenkomst van computers of telefoons. Zoals zelf brood bakken, een instrument bespelen, verven, tekenen, tuinieren. Hun handen gebruiken. Dus de fysieke elementen terugbrengen in het leven van je kind is waar we echt naar op zoek zijn als we ze willen behoeden voor de negatieve invloeden van sociale media. Ze moeten mensen in levenden lijve blijven ontmoeten en de rush voelen van verliefd worden en vrienden maken. De “normale” dingen. Maar om hen dit te laten doen dien jijzelf als ouder je telefoon óók weg te leggen. Want voor kinderen is het gewoonweg gevaarlijk als zij niet in contact kunnen komen met ouders, omdat die de hele tijd in hun telefoons zitten. Dus áls je dit non-digitale leven wilt stimuleren voor je kind zul je zélf de eerste stap moeten zetten.’

Hoe ga je om met een typische puber?

‘Ik vind het heerlijk om moeder te zijn van een puber. Ik heb er één van veertien thuis. Het is fascinerend hem te zien groeien en ontwikkelen. Om ervan te houden moet je accepteren dat hij of zij de opvoeding die je gegeven hebt een aantal jaren zal verbergen. Het komt weer terug. Ze gaan éven hun eigen weg en dan komt de opvoeding die ze genoten hebben vanzelf weer boven en neemt dat de overhand. Dus, geen paniek. Want in de periode dat ze wat in zichzelf gekeerd lijken groeit er iets moois in hen. Maar ze zijn er niet klaar voor dit te delen. Dat komt vanzelf. Ze hebben de rust en privacy nodig om zich te ontwikkelen. Dus als ze hele dagen op hun kamer zitten en er eindelijk eens uit komen, doe er dan niet sarcastisch over, maar heet ze welkom en accepteer hoe ze op dat moment zijn. Want het gaat erom dat je de band met je kind koestert. Deze band is fragiel en van levensbelang. Ze moeten weten dat ze fouten mogen maken, dat ze altijd weer bij je terecht kunnen zonder veroordeeld te worden.’

Wat zou je álle ouders willen meegeven?

‘Over hoe je de band met je kind dient te koesteren. Ze moeten het gevoel hebben dat ze áltijd weer bij je terecht kunnen, dat je ze accepteert en dat je ze zult helpen wanneer ze er even niet uitkomen. Dat zijn de drie onderdelen van de band. Zorg áltijd voor die band. Het kind zal groeien, zich zeker voelen en de wereld gaan verkennen. Kinderen moeten voelen dat ze onderdeel uitmaken van het gezin, van de groep. En een gezin kan ook één ouder met een kind zijn. Je kind troosten is goed voor de band. Dus veroordeel een potje huilen niet, maar zie het als een kans om te troosten! Zelfreflectie is belangrijk. Vraag je zo nu en dan weer af of je als gezin de juiste dingen biedt aan je kind en of het een fijn gezin is om kind in te zijn. En onthoud dat kinderen beginnelingen zijn als het op gevoelens en emoties aankomt. Ze weten er nog niet voldoende mee om te gaan. Dus ze zullen grote emoties ervaren en hebben jou erbij nodig om ze er doorheen te helpen. En zo versterk je jullie band weer.’