De 27-jarige oprichter van ZAZI Vintage maakt de wereld jas voor jas, jurk voor jurk, een beetje mooier. De jassen en jurken van ZAZI worden gemaakt van vintage stoffen en geupcyclede materialen door vrouwen in India en Afghanistan, die hierdoor een beter bestaan krijgen. Inmiddels zijn Jeannes ontwerpen en vooruitstrevende visie op mode al geliefd bij Máxima, werkt ze samen met de Verenigde Naties en kloppen de grote jongens bij haar aan voor duurzaamheidsadvies.

ZAZI(E)

‘Mijn volledige naam is Jeanne Zizi Margot de Kroon. Ik ben enigst kind, geboren in Den Haag en heb twee kunstzinnige ouders, ze hebben me vernoemd naar de Franse balletdanseres Zizi Jeanmaire. Mijn vader noemde me vroeger ook wel Zazie – van de Franse filmkomedie uit 1960, Zazie dans le métro, die gaat over een heel eigenwijs meisje. Toen ik tijdens mijn studententijd in Berlijn startte als ondernemer, reisde ik veel en werd ik elke keer verliefd op de verhalen van de vrouwen die ik ontmoette. Ik werkte een korte periode als model in New York en mijn moeder was modejournalist, maar ik was de connectie met de mode-industrie zo verloren. Ik droeg tijdens modellenklussen plastic, polyester kleding voor een of andere webshop en dacht; is dit het nou? Dit is niet de mode waar ik vroeger van droomde. Als vrouw in Nederland word je opgegroeid met een bepaald glamouridee over mode. Mode zijn supermodellen op een catwalk en dat is het verhaal van mode. Tijdens mijn reizen kwam ik erachter hoeveel vrouwen nog bezig zijn met kledingambacht en hoe bijzonder dat eigenlijk wel niet is. Dat je een stukje textiel in je handen houdt en dat je denkt; jeetje, maar dit is toch een zoveel mooier verhaal? Waarom weet ik hier niets over? Wat mode is en wat kleding kan doen? Ik keek altijd naar supermodellen, maar wist niets van de magie achter mode. Ik ging voor een studieproject naar India. Aan de grens van Pakistan, in de woestijn, ontmoette ik een Afghaanse familie. Die familie, waar ik nog steeds mee werk, hadden veel stoffen in Afghanistan opgekocht en meegenomen naar India. Afghanistan was vroeger het centrum van de zijderoute, handel, kunst en de Hippie Trail. De familie vroeg aan mij of ik niet wat stoffen wilde overnemen. Ik leefde in Berlijn van mijn stufi, dus ik kon wat minimaals kopen. Terug in Berlijn stond ik die zomer op de zondagsmarkt met een paar zelfgemaakte jurken van die Afghaanse stoffen, en vertelde ik de verhalen erachter. Ik was een idealistische student met een hobby, haha, en zo is ZAZI vijf jaar geleden eigenlijk begonnen. Ik had een paar volgers op Instagram en het leek me wel handig een website te hebben. Ik noemde het ZAZI, omdat mijn vader me zo noemde en het verwijst naar mijn tweede naam. En toen ik een paar maanden later terugging naar India om die familie weer te zien, zeiden ze: “Oh wat grappig, want een van de stammen in Afghanistan heet Zazi”. Magisch! En zo is het altijd een rode draad in mijn leven geweest.’

NEDERLAND

‘Ik ben weggegaan uit Nederland toen ik achttien was. Toen ik net klaar was met de middelbare school ben ik naar Parijs en andere plekken gegaan en belandde ik uiteindelijk in Berlijn waar ik acht jaar gewoond heb. Nu ik sinds een paar maanden weer in Nederland woon, denk ik alleen maar: oh, wat is het hier leuk! Ik was altijd onderweg en vloog de hele wereld over in verband met de bijzondere vrouwengemeenschappen waar we mee werken in Tadzjikistan en Oezbekistan. Het is heel fijn om nu stil te zitten. Dat is voor mij wel het cadeau van het jaar. Vorig jaar was ik in de Amazone bij een bijzondere, inheemse stam op bezoek en daar gingen we diep in op elkaars roots. Toen vroeg ik me af; wat is dat Nederlandse stukje in mij nou eigenlijk? Mijn achternaam De Kroon verwijst terug naar een onderdeel van een zeventiende-eeuws weefgetouw uit Friesland. Ik kom uit een weversfamilie – best logisch gezien wat ik nu doe. Ik had de laatste tijd heel erg het gevoel dat ik terug naar Nederland wilde en eenmaal terug in Nederland vallen steeds meer dingen op zijn plek. Ik vond het heel fijn om tijdens mijn studententijd in Berlijn te wonen, maar ik kon er nooit helemaal aarden. Ik had nooit echt het gevoel dat ik in Berlijn oud wilde worden.’

MÁXIMA

‘Koningin Máxima draagt ook ZAZI. Ze is een enorme supporter en dat is heel erg bijzonder. Waarschijnlijk omdat het aansluit op waar zij heel erg voor staat met vrouwelijke initiatieven en microkredieten. Ik had de jurk die ze aanhad op de persfoto ontworpen denkend aan Nederland. Ik was in de Amazone waar het verhaal van de spinnengodin veel werd verteld. De spinnengodin is een personificatie voor vrouwen duiden op weven en stof maken. Elke keer als vrouwen daar iets weven of iets maken zingen ze het liedje van de spinnengodin als een eerbetoon aan textiel. Toen ik daarna hoorde dat ik uit een weversfamilie kom dacht ik; ik moet een spinnengodinjurk maken, en dat is die jurk geworden!’

LEVENSLES

‘Ik denk dat de grootste vorm van activisme is om te leren luisteren. Het leren luisteren naar de ander, andere verhalen en culturen is voor mij de grootste levensles. Dat is de kern van wat ik doe en hoe ik in het leven sta. Wat ik in het begin best wel confronterend vond, omdat je geconditioneerd bent van; dit is mode, dit is de waarheid, dit is het verhaal, dit is hoe een vrouw hoort te zijn, dit is wat mooi is en dit is wat niet mooi is. Op een gegeven moment ga je reizen en dan sta je vol verwondering naar iemand te luisteren met een heel ander verhaal en dan denk je; wauw, wat kan ik van jou leren? Leren luisteren is heel belangrijk, vooral in de cultuur waarin we leven. De huidige cultuur is polariserend en er is zoveel onbegrip, boosheid en woede. De kern van wat we juist nu zo erg nodig hebben is verbinding. En verbinding begint met leren luisteren. Als je leert te zien wat er speelt wordt het leven voller, rijker en gaat het meer glinsteren.’

DROOM

‘Mode is zoiets bijzonders. Als je in musea kijkt hangt het vol met mannelijke kunstwerken, maar we hebben nooit echt geleerd de magie te zien van textiel en de verhalen erachter. Als ik een stukje stof zie, zie ik handen, natuur en een enorm verhaal erachter. Ik hoop dat mensen dat weer gaan voelen. Dat mensen weer verliefd worden op de magie achter stof. Voor ZAZI hoop ik natuurlijk dat het groeit en de ZAZI-community wereldwijd nog verder wordt uitgebouwd. Ik hoop dat het een groot web van vrouwen wordt en we wereldwijd positief bewustzijn kunnen creëren voor elkaar en de natuur. En persoonlijk hoop ik dat ik nog heel lang op m’n woonboot in Amsterdam kan blijven wonen met m’n kipjes!’

Tekst Sanne van Kuijck